مسجد سلیمان و باکو

رادیو راه ابریشم

Live    
[metaslider id="8455"]

مسجد سلیمان و باکو

بابک بیات
فعال مدنی لور

مسجدسلیمان و باکو هر دو شهرهای نفت خیز هستند که یکی در لورستان و دیگری در جمهوری آزربایجان قرار دارد.  مسجد سلیمان با نام کهن سیماش (دوره عیلام) اولین شهر نفتی خاورمیانه است که در سال 1928 میلادی میدان نفتی در آن کشف شد.  از آن سو باکو شهری است که تاسیسات نفتی آن صنعت نفت و گاز جمهوری ازربایجان را شکل میدهد. اولین چاه نفتی جهان در سال 1848 میلادی در بی بی حیبت باکو حفر شد. استخراج و مالکیت نفت در هر دو خطه با فراز و نشیبهایی در طول تاریخ نفت به همراه بوده است. همچنین بهره مندی این دو شهر از منابع زیر زمینی خود سیری نسبتا متفاوت را پیموده و این دو شهر نفت خیز سرنوشتی کاملا متفاوت را تجربه کرده اند. 

 تاسیسات نفت مسجدسلیمان با هزینه انگلستان ساخته و نصب گردید که در سال 1905 میلادی طی قراردادی بین شرکت نفت انگلیس و شرکت نفت بختیاری (با مالکیت خوانین لور بختیاری) نفت استخراج شد و سهمی 3 درصدی به علاوه حقوق نگهبانان و کارکنان نیز برای لورها در نظر گرفته شد. بعد از آن در سال 1909 با لغو قرارداد توسط رضاشاه پهلوی و ایجاد قرارداد جدید با شرکت نفت انگلیس, نفت مسجدسلیمان به طور کامل به انحصار حکومت تهران و شریک انگلیسی اش درامد. در باکو تصمیم گیری در خصوص میزان فروش نفت از ابتدا در دست روسیه بود چنانچه از سال 1803 تا 1870 میلادی امپراتوری روسیه نفت باکو را به انحصار خود دراورده بود. در بین سالهای 1898 تا 1901 میلادی تولید نفت باکو از آمریکا نیز بیشتر شد. 

در سال 1920 میلادی ارتش سرخ شوروی باکو را تصرف کرد و  ان را به مرکز جمهوری سوسیالیستی ازربایجان شوروی تبدیل کرد. سپس در سال 1991 میلادی جمهوری ازربایجان از اتحاد جماهیر شوروی جدا شد و به عنوان یک کشور مستقل به حیات خود ادامه داد.  از آن سو مسجدسلیمان همچنان شهری است نفت خیز در جنوب غرب مستعمره لورستان که استقلال سیاسی نداشته و بر منابع سرزمینی خود کنترل ندارد. 

امروز باکو یکی از شهرهای مدرن منطقه است و صنعت نفت آن درآمد بسیاری برای آزربایجان دارد. همچنین تولید کننده تجهیزات استخراج نفت در داخل و خارج از آزربایجان میباشد. علاوه بر این باکو  صنعت کشاورزی و توریسم نیز داشته و یک مقصد توریستی به شمار میرود.  از آن سو, مسجدسلیمان یکی از فلاکت بار ترین و توسعه نیافته ترین شهرهای خاورمیانه است که حتی جمعیتش رو به کاهش است. سطح رفاه و درامد مردم این شهر ثروتمند بسیار پایینتر از شهرهای نفت خیز دیگر دنیا میباشد. 

باکو در پی استقلال سیاسی که حاصل تلاش و همت و اندیشه روشنفکران آزربایجان بود به مرکز یکی از بهترین کشورهای منطقه تبدیل شد و سرمایه گذاریهای خارجی را جذب کرد. اما مسجدسلیمان در پی وابستگی سیاسی و عدم تلاش و همت و اندیشه ی روشنفکرانه مردم لور بود که به ویرانه ای تبدیل گردید که نه تنها منابع زیر زمینی اش همچنان چپاول میشود  بلکه منابع انسانی اش نیز در حال ترک آن هستند. 

🖊ب.بیات

Have your say